14 Mayıs’taki seçim yaklaşırken, seçim cürümleri da konuşulmaya başlandı. Seçmenler, seçim vazifelileri ve partiler olmak üzere seçim kural ve yasaklarına herkesin uyması gerektiğini söyleyen Avukat Seçkin Unutan Ersözlü, seçim sürecinde işlenebilme ihtimali bulunan hatalara dikkat çekerek “Kısa bir periyot için geçerli olduğundan pek bilinmeyen seçim cürümleri, seçim sonrası yargılamalara hatta mahpus cezalarına yol açabiliyor” açıklamasını yaptı.
14 Mayıs’taki Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve 28. Devir Milletvekili Genel Seçimi yaklaşırken, bu periyoda mahsus kimi kabahat ve cezalar da gündeme geliyor. Başka cürümlerden farklı olarak seçim periyotlarında işlenen seçim kabahatleri ve bu kabahatlere uygulanabilecek cezai yaptırımlar, 298 Sayılı Seçimlerin Temel Kararları ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun’un “Seçim Kabahatleri ve Cezaları” kısmında düzenleniyor. Seçimlerin hürlük, eşitlik ve inanç ortamı içinde yapılabilmesini amaçlayan bu Kanun’a nazaran, seçim sürecinde ve seçim günü kimi fiil ve hareketlere, niteliğine nazaran idari para cezası ve 5 yıla kadar mahpus cezası üzere müeyyideler uygulanabiliyor. Örneğin seçim günü yetkili şuraların buyruklarına uymayan seçmenlere idari para cezası veriliyor. Yinelenmiş oy kullananlar ve seçim günü seçim sandığını çalanlar, 5 yıl mahpusla yargılanabiliyor. Avukat Nadir Unutan Ersözlü, 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak seçim sürecinde görülebilecek hatalara dikkat çekti.
Seçimlerin itimat ve eşitlik ortamında gerçekleştirilmesinin toplumsal barış açısından değerine işaret eden Av. Nadir Unutan Ersözlü, “Bu konuda seçmenlere büyük sorumluluk düşüyor. 298 Sayılı Seçim Kanunu’nda belirtilen idari para cezaları yahut mahpus cezalarına ait cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmamak için, seçmenlerin seçim sürecinde ve seçim sırasında dikkatli ve titiz olması gerekiyor” dedi.
Sahte seçmen kütüğü düzenleyenlerin cezaları artırılıyor
İlgili Kanun’da, seçimin mutlaklaştığı tarih ile oy verme günü ortasındaki süreçte dikkat edilmesi gereken seçim hatalarına değinen Av. Seçkin Unutan Ersözlü, şu bilgileri paylaştı: “Oy verme günü ve öncesi seçim yasaklarına riayet etmeyenler ve yasak propaganda yapanlara çeşitli müeyyideler uygulanabiliyor. Örneğin seçim propagandasına mahzur olmak ve seçim propaganda matbualarının yayınlanmasına yahut ilanına mani olmak yahut bunları tahrip etmek, seçim hatası olarak bedellendiriliyor. Bu kabahati işleyenler altı aydan bir yıla kadar mahpus cezası ile karşı karşıya kalabilir. Ayrıyeten, büsbütün yahut kısmen düzmece seçmen kütüğü yahut seçmen listesi tanzim eden, bozan, çalan yahut yok edenler hakkında Türk Ceza Kanunu’nun ‘belgede sahtecilik’ kabahatine ait kararlarına nazaran verilecek ceza yarı oranında artırılıyor. Kanun’da yazılı konseylerin toplanmalarına yahut misyonlarının ifasına mani olanlar, iki yıldan beş yıla kadar mahpus cezası ile cezalandırılabiliyor. Seçmen kütüğüne yazılmaya hakkı olmayan bir seçmeni yazan yahut yazılmak hakkı olan bir seçmeni yazmayan yahut kütüğe yazılmış olup da silinmesi gereken seçmenin ismini silmeyen yahut silinmemesi gerektiği halde o seçmenin ismini silenler bir yıldan iki yıla kadar mahpus cezası alabiliyor.”
Kullandığı oyu toplumsal medyada paylaşanlar seçim cürmü işlemiş oluyor
Av. Seçkin Unutan Ersözlü, çeşitli cezaların kelam konusu olabileceği öteki seçim kabahatlerinden kimilerini da şöyle sıraladı: “Kanun’a nazaran, sandık başında oy verme tarafından kendisine yüklenen sorumlulukları yapmayanlar, kullandıkları oyları toplumsal medyada paylaşanlar, oyunu kullandıktan sonra ihtara karşın sandık başından ayrılmayan yahut rastgele bir müdahale telkin yahut tavsiyede bulunan yahut bunlara teşebbüs eden kimseler seçim kabahati işlemiş olur. Yinelenmiş oy kullanmak, seçmen olmadığı halde oy kullanmak, sandık çalmak, seçim tutanağını tahrif etmek, haksız oy temini için menfaat teklif etmek, seçmenin oy kullanmasına pürüz olmak, silah taşımak üzere fiil ve hareketler, seçim kanunu kapsamında seçim kabahati olarak bedellendiriliyor. Bu cürümleri işleyenler idari para cezasından çeşitli müddetlerde mahpus cezalarına kadar birtakım müeyyidelerle karşı karşıya kalabiliyor.”
“Seçim yargılamaları azımsanmayacak oranda”
Seçimlerin eşitlik ve inanç ortamında geçmesi için seçmenlerin seçim yasaklarına ve kurallarına riayet etmesinin ehemmiyetini vurgulayan Av. Seçkin Unutan Ersözlü, “Seçim cürümleri yalnızca seçim periyotlarında gündeme geldiği için uygulama alanı ve müddeti dardır ve çok az bilinir. Lakin bilerek ya da bilmeden seçim hatası işleyenler, seçim sonrası sürpriz yargılamalara, para ve mahpus cezalarına maruz kalabiliyor. Seçim kabahati süreçlerinden gördüğümüz kadarıyla, seçim yargılamaları azımsanmayacak bir oranda. Bu sebeple seçmenlerin, seçimde vazife alanların ve siyasi partilerin seçim kabahatlerine konusunda bilinçlenmesi gerekiyor” kelamlarını kaydetti.
